بررسی تطبیقی وجود منجی‌ موعود در قرآن و عهدین

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار و عضو هیأت علمی دانشگاه علوم پزشکی بابل

2 استادیار دانشگاه آزاد اسلامی قائم شهر

3 کارشناس ارشد علوم قرآنی

چکیده

یکی از باورهای دینی که وجه مشترک آموزه­های و حیانی به‌شمار می­رود، «نجات شناسی» است. یکی از آموزه‏های مهم حیاتی و نقطه‏ مشترک همه‏ ادیان- که از رهاورد تطبیق آن، دستاوردهای عظیم فکری و کاربردی نصیب جوامع بشری خواهد شد- مسألۀ «نجات و انتظار منجی» و چگونگی نگرش به فرجام جهان و تاریخ است. از این رو، امید به «آینده‏ روشن» و «نجات انسان»، نقطه‏ مشترک همه‏ ادیان است که برخی از محقّقان، همین عطش و سوز فطری و دسته جمعی بشر را، بهترین دلیل بر وجود منجی‏ای می‏دانند که انسان را به نجات برساند و عطش او را سیراب کند؛ زیرا، عطش انسان، بهترین گواه بر وجود آب در هستی است. مسأله نجات از دیدگاه یهود؛ یعنی نجات قوم یهود توسط ماشیح از نسل داوود پادشاه در سرزمین صهیون، و از دیدگاه مسیحیت نجات از گناه و مرگ ابدی، و از دیدگاه اسلام نجات از تمام آلام روحی و جسمانی عالم پس از مرگ است.
پژوهش حاضر به این نتیجه دست یافته است، که همه­ ادیان معتقدند که در عصر آخرالزمان بشر در رابطه با اخلاق و معنویات در سیر نزولی به سر می­برد و خود نمی­تواند به تنهایی به این انحطاط پایان بخشد مگر این­که یک شخصیت آسمانی بلندپایه که از مبدأ وحی سرچشمه می­گیرد ظهور کند و جهان را از جهل، تاریکی و ظلم رهایی بخشد. نیز اصل ظهور منجی در میان همه­ ادیان امری مسلم است، ولی این به معنای یگانه انگاری در همه­ زمینه­ها و دیگر اصول و فروع نیست.

کلیدواژه‌ها


  1. قران کریم، ترجمه فولادوند
  2. کتاب مقدس
  3. ابن منظور محمد بن مکرم، 1414، لسان العرب، بیروت، دارالسلام
  4. آژیر، اسدالله، 1389، گونه­شناسی اندیشه منجی موعود در یهودیت، قم، دانشگاه ادیان و مذاهب
  5. اسحاقی، سید حسن. (1382). سپیده امید، قم، مؤسسه بوستان کتاب، چاپ دوم.
  6. برنتل ،جرج،1381،آیین کاتولیک ،ترجمه حسین قنبری ،تهران ،مرکز مطالعات و تحقیقات ادیان و مذاهب ،چاپ اول.
  7. جوادی آملی، عبدالله.(1380) تسنیم (تفسیر قرآن کریم)، قم، ج ۵، چاپ اول ، مرکز نشر إسراء.
  8. حیدری، عزیزالله. (1380). مهدی تجسم امید و نجات، قم: انتشارات مسجد جمکران، چاپ دوم.
  9. سرایی، علی. (1385). بشارت به منجی موعود، تهران: انتشارات موعود عصر (عج) چاپ دوم.
  10. سلیمانی اردستانی، عبدالرحیم، (1384). یهودیت، قم: انتشارات آیت عشق، چاپ دوم.
  11. شاکری زواردهی، روح الله. (1388). منجی در ادیان، قم: مرکز تخصصی مهدویت، چاپ اول.
  12. صادق­نیا، مهراب. (1389). گونه­شناسی اندیشه منجی مقاله مسیحیت، دانشگاه ادیان و مذاهب چاپ اول.
  13. طالبی، حسن.(1383). «نجات­شناسی از دیدگاه اسلام و مسیحیت»، مجله طلوع شماره 10 و11.
  14. طاهری، حبیب­الله، 1386، سیمای آفتاب، قم، انتشارات زائر، چاپ چهارم
  15. طباطبایی، محمدحسین. (1388). ظهور شیعه. تهران، موسسه بوستان کتاب، جلد اول، چاپ اول.
  16. طباطبایی، محمدحسین. (1388). شیعه در اسلام، قم: مؤسسه بوستان کتاب، چاپ اول.
  17. طبسی، نجم الدین ،1385 ، تا ظهور،قم،مؤسسه بوستان کتاب ،چاپ سوم
  18. طباطبایی سیدمحمدحسین، المیزان، سیدمحمدباقر موسوی همدانی، قم، انتشارات اسلامی، ۱۳۶۳چ2
  19. فریامنش، مسعود، «گناه و نجات در ادیان جهان»، مجله کتاب ماه دین، تیر 1388، شماره141
  20. قرشی علی اکبر ،1376، قاموس قرآن، تهران، دارالکتب الاسلامیه
  21. کرینستون، جولیوس.(1377). انتظار مسیحا در آیین یهود. ترجمه حسین توفیقی. قم: مرکز مطالعات و تحقیقات ادیان و مذاهب، چاپ اول.
  22. کلباسی اشتری، حسین، (1391). «نگاهی به مفاهیم نجات و موعود در سنت عهدین». فصلنامه انتظار موعود، شماره 37.
  23.  کلینی، محمد بن‌یعقوب، 1369، الکافی، تهران، اسلامیه
  24. کهن، ابراهام. (1382). گنجینه‌های از تلمود ترجمه امیر فریدون گرگانی، تهران، اساطیر، چاپ اول.
  25. محمدی، محمد حسین. (1388) آخرالزمان در ادیان ابراهیمی، قم: بنیاد فرهنگی حضرت مهدی موعود، چاپ اول.
  26. معرفت، محمد‌هادی، (1386)گفتمان مهدویت، قم: موسسه فرهنگی انتظار نور، چاپ اول.
  27. مکارم شیرازی،  ناصر(1377) پیام قرآن. تهران:  انتشارات دارالکتب الاسلامیه، ج 7، چاپ اول.
  28. موحدیان عطار، علی، (1383) «گونه شناسی اندیشه منجی موعود در اسلام»، مجله هفت آسمان، شماره 21. قم، مرکز مطالعات و تحقیقات ادیان و مذاهب
  29. میلر، ویلیام، (1918) مسیحیت چیست؟، ترجمه کمال مشیری، تهران: انتشارات حیات ابدی، چاپ پنجم.
  30. ناس، جان (1370) تاریخ ادیان. ترجمه علی اصغر حکمت. تهران: انتشارات انقلاب اسلامی، چاپ اول.
  31. نعمانی محمد بن ابراهیم ،1359 ش ، الغیبة ،ترجمه سید احمد فهری، تهران، دارالکتب الاسلامیه 
  32. ویلسون، برایان (1381). دین مسیح، ترجمه حسن افشار، تهران: نشر مرکز، چاپ اول.
  33. الیاده ، میر چاه،1379 دین پژوهی ، بهاءالدین خرمشاهی ،تهران ،پژوهشگاه علوم انسانی ،چاپ اول.
  34. یدالله پور بهروز(محمد‌هادی)، 1383، مبانی و سیر تاریخی تفسیر موضوعی قرآن کریم ، قم ، دارالعلم ، چاپ اول.