شبهه وارده بر آیه 94 سوره یونس از طرف یوسف حداد و نقد آن

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 عضو هیئت علمی دانشگاه پیام نور

2 معارف اسلامی، دانشگاه پیام نور

3 عضو هیأت علمی دانشگاه بین المللی امام خمینی (ره)

چکیده

یوسف دُرّه حداد ذیل آیه: «فَإِنْ کُنْتَ فِی شَکٍّ مِمَّا أَنْزَلْنا إِلَیْکَ فَسْئَلِ الَّذِینَ یَقْرَؤُنَ الْکِتابَ مِنْ قَبْلِکَ لَقَدْ جاءَکَ الْحَقُّ مِنْ رَبِّکَ فَلا تَکُونَنَّ مِنَ المُمْتَرِینَ» مدعی شده که رسول اکرم (ص) برای رفع تردید از خود پیوسته به اهل کتاب مراجعه می‌نموده است. این پژوهش با روش توصیفی ـ تحلیلی نشان داده است که پیامبر اکرم(ص) هیچ گاه دچار شک و تردید نشده تا نیازی به مراجعه به اهل کتاب داشته باشد، ازاین‌رو، این مدعا دارای پنج اشکال است: الف. این مسأله با سیاق آیات، آیات تحدی و به طور کلی روح حاکم بر قرآن ناسازگار است؛ ب. روایاتی که ذیل این آیه مطرح شده این مدعا را اثبات نمی‌نماید؛ ج. این آیه مانند این مَثَل فارسی است که می‌گوید: «به در گفت تا دیوار بشنود»، بعلاوه که نمونه‌های فراوانی مانند آن در قرآن وجود دارد؛ د. «إِنْ» دلالت بر وقوع و حتمیت در شرط و جزا ندارد؛ هـ. بر فرض محال بر وجود دلالت آیه بر چنین مطلبی، دیگران اولی به شک و تردید می‌باشند نه پیامبر اکرم (ص).

کلیدواژه‌ها

موضوعات


  1. قرآن کریم
  2. ابن کثیر، اسماعیل بن عمرو؛ (1419ق) تفسیر القرآن العظیم، تحقیق: محمد حسین شمس الدین، بیروت، دارالکتب العلمیة، منشورات محمدعلى بیضون.
  3. ابن عاشور، محمد بن طاهر، (بی‌تا)، التحریر والتنویر، بی‌جا، بی‌جا.
  4. ابوالفتوح رازى، حسین بن على؛ ( 1408ق‏) روض الجنان و روح الجنان فى تفسیرالقرآن‏، مشهد، بنیاد پژوهش‌هاى اسلامى آستان قدس رضوى‏.
  5. آلوسى، سید محمود؛ (1415 ق‏). روح المعانى فى تفسیر القرآن العظیم‏، بیروت، دارالکتب العلمیه‏.
  6. بابایی، علی اکبر و دیگران؛ (1379ش). روش‌شناسی تفسیر قرآن. تهران: سمت.
  7. بهمنی، سعید؛ (1389ش). مجله حسنا، شماره 7، ص:6-19.
  8. حقى بروسوى، اسماعیل؛ (بی‌تا). تفسیر روح البیان‏، بیروت‏ : دارالفکر
  9. دهخدا، علی اکبر؛ (1377ش). لغت‌نامه دهخدا. چاپ دوم. تهران: دانشگاه.
  10. رازى، محمد بن عمر؛ (1420 ق‏) مفاتیح الغیب‏، بیروت، احیاء التراث العربى‏.
  11. زمانی، محمدحسن؛ (1385ش) مجله: قرآن و مستشرقان، قم، جامعه المصطفی العالمیه، شماره اول.
  12. -----------؛ (1392ش). مستشرقان و قرآن، قم، موسسه بوستان کتاب، مرکز چاپ و نشر دفتر تبلیغات اسلامی.
  13. سبحانی، جعفر؛ (1384ش). الوسیط فی اصول الفقه، موسسه الامام الصادق، دوم.
  14. --------؛ محمد رضایی، محمد. (1391ش). اندیشه اسلامی(2)، تهران، مرکز چاپ و انتشارات دانشگاه پیام نور.
  15. سبزوارى نجفى، محمد بن حبیب الله؛ (1419ق‏). ارشاد الاذهان الى تفسیر القرآن‏، دارالتعارف للمطبوعات‏.
  16. سورآبادى، ابوبکر عتیق بن محمد؛ (1380ش‏). تفسیر سور آبادى، فرهنگ تهران، نشر نو.
  17. سید قطب؛ (1412ق) فى ظلال القرآن. چاپ هفدهم، بیروت- قاهره، دارالشروق.
  18. سیوطى، جلال الدین؛ (1404ق‏). الدر المنثور فى تفسیر المأثور، کتابخانه آیة الله مرعشى نجفى‏، قم‏.
  19. شاه عبدالعظیمى حسین بن احمد؛ (1363ش‏). تفسیر اثنا عشرى‏، تهران، انتشارات میقات‏.
  20. طباطبایى، سیدمحمد حسین؛ (1417ق) المیزان فی تفسیر القرآن، قم‏: دفتر انتشارات اسلامى جامعه‏ مدرسین حوزه علمیه قم، پنجم.
  21. طبرسى، فضل بن حسن؛ (1372ش‏). مجمع‌البیان لعلوم القرآن‏، تهران، انتشارات ناصرخسرو.
  22. طیب، سید عبدالحسین؛ (1378ش). اطیب البیان فی تفسیر القرآن. تهران، اسلام، دوم.
  23. عروسى حویزى، عبدعلى بن جمعه؛ (1415ق).تفسیر نور الثقلین، قم، اسماعیلیان چهارم.
  24. عیاشى، محمد بن مسعود؛ (1380ق‏). کتاب التفسیر، تهران، چاپخانه علمیه‏.
  25. معرفت، محمد هادی؛(1392). تاریخ قرآن، تهران، سمت.
  26. مکارم شیرازى، ناصر؛ (1371ش‏)، تفسیر نمونه‏، تهران، دار الکتب الإسلامیة.
  27. نصری، عبد الله؛ (1386). کلام2، انتشارات دانشگاه پیام نور.
  28. نیشابورى، حسن بن محمد؛ (1416ق‏). تفسیر غرائب القرآن و رغائب الفرقان‏، بیروت، دارالکتب العلمیه‏.