مسئولیتپذیری اجتماعی در قرآن کریم با تاکید بر دیدگاه علامه طباطبایی در المیزان
نوع مقاله : مقاله پژوهشی
چکیده
رفتار مسئولانه از شاخصهای انسان سالم است که تقویت و رشد آن جز با شناسایی عوامل مؤثر بر رفتار مسئولانه امکانپذیر نخواهد بود. حوزه مسئولیت انسان شامل مسئولیت فردی، خانوادگی، اجتماعی و مسئولیت در برابر عهد و پیمان الهی است. تناسب تکلیف با توان فرد و عمل به تکالیف از جمله نکات مهم در جهت افزایش مسئولیت است. این موضوع از زمینههای مهم مورد مطالعه جامعهشناسی است و طرح آن در قرآن، به منزله آن است که قرآن به جامعهشناسی و زندگی اجتماعی انسان، نگرش دقیق و جامعی دارد. مقاله حاضر که به روش توصیفی - تحلیلی انجام گرفته است، ابتدا به آشنایی با مفاهیم، واژههای کلیدی و مبانی مسئولیتپذیری پرداخته، سپس به مسئولیتپذیری به عنوان پدیدهای جامعهشناختی اشاره کرده، سپس، جایگاه مسئولیتپذیری و اهمیت آن را در قرآن تبیین، و در ادامه، انواع مسئولیتها را براساس دین مبین اسلام بررسی کرده و به این مطلب دست یافته است که طرح مسئولیتپذیری در قرآن، به منزله اهمیّتی است که اسلام برای جامعه و زندگی اجتماعی قائل است و ضرورت شناخت و بررسی علمی این پدیده، مطالعات اجتماعی و جامعهشناسی را در اسلام تأیید میکند. و این که ریشه وظیفهشناسی و مسئولیتپذیری از اعتقادات فرد نشأت میگیرد. به گونهای که هر چه فرد معتقدتر باشد پایبندیاش به وظایف بیشتر خواهد بود.