1
طلبه سطح چهار حوزه علمیه خواهران قم و مدرس سطح سه حوزه علمیه قزوین؛
2
دانشیار دانشگاه بین‌المللی امام خمینی(ره) قزوین
چکیده
یکی از حوزه‌های جدید در عرصه مطالعات زبان‌شناسی، روش معناشناسی است. معناشناسی واژه‌های قرآن یکی از مهم‌ترین حیطه‌ها در این عرصه به شمار می رود. این پژوهش به روش ایزوتسو به کشف شبکه معنایی احباط در قرآن، می پردازد. «احباط» به معنای فاسد شدن و در فرهنگ دینی، از بین رفتن حسنات با سیئات است. با نگاه کلی به حوزه معنایی «احباط» در روابط همنشینی مشخص شد که کفر، شرک، تکذیب آیات الهی، ارتداد، دنیاطلبی و نفاق به عنوان عوامل حبط و مفاهیمی همچون؛ بی‌ارزش شدن، محرومیت از شفاعت، خلود در آتش و خسران به عنوان آثار آن محسوب می‌شوند. تنها معنای جانشین حبط در قرآن واژه باطل است که در همنشینی با بت‌پرستی، حوزه معنایی جدیدی برای حبط عمل می‌سازد. تکفیر در تقابل معنایی با احباط به معنای ابطال سیئات به واسطه حسنات به کار می رود و در همنشینی با مفاهیمی چون ایمان، عمل صالح، تقوا، هجرت و جهاد، موانع حبط عمل را آشکار می‌سازد.
)