بازشناسی مفهوم و ماهیت بدعت از دیدگاه مفسرین

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری رشته علوم قرآن و حدیث، دانشکده حقوق، الهیات و علوم سیاسی، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی

2 استادیار گروه علوم قرآن و حدیث، دانشگاه علوم و تحقبقات، تهران، ایران

3 دانشیار گروه علوم قرآن و حدیث، دانشگاه علوم و تحقبقات، تهران، ایران

چکیده

بدعت از عناوین پرچالش و پرکاربرد بین مسلمانان است که هرگروه و مذهبی سعی در استفاده ابزاری از آن به نفع خود است. در این میان مفسرین متقدم و متأخر، نگاه‌های متنوع و چالش‌انگیزی به این موضوع داشته‌اند تا جایی که هر کدام از آنان، گروه مقابل خود را متهم به بدعت‌گذاری کرده است.
سوال اصلی این تحقیق آن است که مفسرین متقدم و متأخر چه دیدگاه هایی نسبت به ماهیت و مولفه‌های بدعت داشته و علل تنوع نگاههای آنان چیست؟ بر این اساس نویسندگان در این مقاله در سدد آنند که با توجه نظرات مفسرین شیعه و اهل تسنن در باب معنای لغوی و اصطلاحی بدعت، به مولفه‌های این موضوع دست یافته و علل تنوع این مفاهیم را از مسئله‌ بدعت مورد تحلیل و بررسی قرار دهند.
نتایج این پژوهش نشان دهنده آن است که مفسرین، بدعت را به مثابه مفاهیمی همچون: «امرنوظهور»، «گزاره‌ی غیردینی»، «تشریع»، «حدوث» و «مخالفت» انگاشته‌، که این تنوع دیدگاه‌های آنان، ریشه در «تقسیم‌بندیهای متناقض»؛ «فرق ننهادن مفهوم بدعت با مفاهیمی چون: اختراع، نوآوری، سنت و تشریع» و «اختلافات اعتقادی و مذهبی مفسرین» داشته و باعث شکل‌گیری و رشد اندیشه‌‌های سلفی در جامعه و فضای اتهام به بدعت‌گذاری در بین فرق و مذاهب مختلف گردیده است.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

تفسیر پژوهی اثری
دوره 7، شماره 14
مهر 1399
صفحه 142-111

فایل ها

سابقه مقاله

  • تاریخ دریافت: 15 مرداد 1399
  • تاریخ بازنگری: 15 بهمن 1399
  • تاریخ پذیرش: 13 فروردین 1400

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار