بررسی تطبیقی چیستی لوح محفوظ و ویژگی‌های آن در المیزان و مجمع‌البیان

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانش‌آموخته کارشناسی‌ارشد علوم قرآن و حدیث دانشگاه علوم و معارف قرآن کریم. مشهد، ایران

2 استادیار علوم قرآن و حدیث دانشگاه علوم و معارف قرآن کریم. مهشد، ایران

چکیده

لوح محفوظ که در آیات قرآن با عبارات کتاب مبین، کتاب حفیظ، کتاب مرقوم، کتاب مکنون، و امام مبین یاد شده است از واژگان بنیادین قرآن کریم است که چون تنها یک مرتبه در قرآن به کار رفته است؛ سبب وجود اختلاف نظر میان قرآن پژوهان درباره ماهیت و ویژگی‌های آن، گشته است.
در این نوشتار چیستی و ویژگی‌های لوح محفوظ از نظر دو مفسر کبیر قرآن کریم علامه طبرسی وعلامه سید محمدحسین‌‌طباطبایی‌مورد‌ مداقه ‌قرار گرفته.
درباره ماهیت و چیستی لوح محفوظ نظر صاحب‌المیزان که «لوح محفوظ را مرتبه‌ای از مراتب وجود قرآن می‌داند» پسندیده و ارجح به نظر می‌آید. گرچه سایر اقوال گفته شده نیز، ازاتقان کافی برخوردار است.
از ویژگی‌های لوح محفوظ نیز جامعیت آن را می‌توان بر سایر ویژگیها برتر دانست چون به نوعی سایر ویژگی‌ها را در خود دارد.
مطالب تحت عنوان «بررسی تطبیقی چیستی لوح محفوظ ویژگی‌های آن در المیزان و مجمع‌البیان» به روش تحلیلی و توصیفی به رشته تحریر و تدوین درآمده است.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


قرآن کریم
ابن بابویه، محمد بن علی، (1421)، من لایحضره الفقیه. قم، دفتر انتشارات جامعه مدرسین حوزه علمیه قم. بی‌چا.
ابن منظور، محمد بن مکرم، (1414)، لسان العرب. بیروت، دارالفکر للطباعه و النشر و التوزیع. بی‌چا.
ابن فارس، ابوالحسن، (1404)، معجم المقاییس اللغه. قم، مکتب الاعلام الاسلامی. چاپ اول.
ازهری، محمد بن احمد، (1421)، تهذیب اللغه. بیروت، دار احیاء التراث العربی. چاپ اول.
بحرانی، سید هاشم بن سلیمان، (1416)، البرهان فی تفسیر القرآن. تهران، ناشر بنیاد بهشت. چاپ اول.
خوئی، سید ابوالقاسم، (1375)، البیان. (ترجمه محمد صادق نجمی). خوی، انتشارات دانشگاه آزاد اسلامی. چاپ پنجم.
راغب اصفهانی، حسین بن محمد، (1412)، مفردات الفاظ القرآن. بیروت، ناشر دارالقلم. چاپ اول.
زیبدی، مرتضی، (1414)، تاج العروس من جواهر القاموس، بیروت، دار الفکر. چاپ اول.
طباطبایی، سید محمدحسین، (1417)، المیزان فی تفسیر القرآن. قم، دفتر انتشارات حوزه علمیه قم. چاپ پنجم.
طبرسی، فضل بن حسن، (1372)، مجمع البیان فی تفسیر القرآن. تهران، انتشارات ناصر خسرو. چاپ دوم.
عروسی حویزی، عبد علی بن جمعه، (1415)، تفسیر نور الثقلین. قم، انتشارات اسماعلیان. چاپ چهارم.
فراهیدی، خلیل، (1409)، کتاب العین. بی‌جا، مؤسسه دارالهجرة. چاپ دوم.
قرشی، سید علی اکبر، (1371)، قاموس قرآن. تهران، ناشر دارالکتب السلامیه. چاپ ششم.
صدرالدین شیرازی، محمد بن ابراهیم، (1366)، تفسیر القرآن الکریم. قم، انتشارات بیدار. بی‌چا.
مقالات
فخاری، علیرضا، (1396)، «مفهوم لوح محفوظ بر اساس واکاوی مفاهیم نمادین در روایات»، مجله مطالعات قرآنی و فرهنگ اسلامی، سال اول، شماره چهارم، ص87- 122.