The principles of Quran interpretation according to Shia interpreters

Document Type : Research Paper

Authors

1 Lecturer at Azarbaijan Shahid Madani University

2 Professor at University of Qom

Abstract

          The principles of Quran interpretation are amongst the most important issues in the field of Quran studies. These principles have always been addressed by both Quran researchers, admirers and especially by notable interpreters. Principles of interpretation are axioms and basic beliefs that Quran interpretation stands on them. These beliefs and propositions affect the very principle of the possibility and authorization of the interpretation of Quran, or they affect the quality, methodology, and rules of interpretation and lead them. In fact the principles of interpretation result in the way interpreters approach the interpretation, the formation of methods, and possibly the tendencies, principles, and interpreting rules used by interpreters. Existence of principles for every science is an incontestable and crucial fact. In the field of Quran interpretation too, interpreters have always worked based on predefined principles. However the debate concerning the principles of interpretation as an individual science was launched when some opposing views among interpreters dealing with some of the principles arose. While a group of interpreters accepted a proposition as a principle in interpretation, others adopted just the opposite of that proposition. In this paper we firstly intend to propose both a general and a detailed account of the most important principles, i.e. divinity of Quran, the possibility and authorization of interpretation, existence of different layer of meaning, language of Quran, coherence of Quran verses, and sources of Quran interpretation. And secondly, we intend to analyze some of these principles according to Shia interpreters.

Keywords


قرآن کریم، ترجمه مکارم شیرازی، ناصر، (1380ش)، تهران، دفتر مطالعات تاریخ و معارف اسلامی.
صحیفه سجادیه، ترجمه حسین انصاریان، (1384ش)، تهران، پیام آزادی.
انورى و دیگران، حسن، (1381 ش)، فرهنگ بزرگ سخن، تهران، انتشارات سخن.
ابن تیمیه، (بی‌تا)، مقدمة فى اصول التفسیر، به کوشش محمود نصار، قاهرة، مکتبة التراث الاسلامى.
ابن فارس، احمد، (1422ق)، معجم مقاییس اللغة، بیروت، دارالاحیاء التراث العربی
ابن کثیر، (بی‌تا)، تفسیر القرآن العظیم، تحقیق خلیل المیس، بیروت، دارالفکر.
أبو شهبه، محمد، (1988م)، الاسرائیلات و الموضوعات فی کتب التفسیر، قاهره، مکتبه السنه.
آمدی، عبدالواحد، (1360ش)، غرر الحکم، تحقیق: میرسید جمال الدین محدّث ارموی، دانشگاه تهران.
ایازی، سید محمد علی، (1373 ش)، المفسرون حیاتهم و منهجهم، تهران، وزارت ارشاد اسلامی.
ــــــــــــــــــ، (1385 ش)، سیر تطور تفاسیر شیعه، تهران، دانشگاه آزاد. واحد علوم و تحقیقات.
احمدی، بابک، (1376ش)، ساختار و تأویل متن، تهران، نشر مرکز.
بلاغى، محمد جواد، (1420ق)، آلاءالرحمن، تهران، انتشارات بعثت.
بنت الشاطی، عایشه، (1971 م)، الاعجاز البیانی، قاهره، دار المعارف بمصر.
بحرانی، سید هاشم، (1370ش)، البرهان فی تفسیر القرآن، قم، موسسه بعثت
ترمذی، محمد بن عیسی، (1381 ق)، سنن ترمذی، تحقیق ابراهیم عطوه عوض.
تهرانی آقا بزرگ، (1402 ق)، الذریعه الی تصانیف شیعه، بیروت، دارالاضواء.
جوادی آملی، عبدالله، (1383ش)، تفسیر تسنیم، قم، اسراء.
الجوینی، مصطفی الصاوی، (1995 م)، منهج الزمخشری، قاهره، دارالمعارف.
حر عاملی، محمدبن حسن، (1391ق)، وسائل الشیعه الی تحصیل مسائل الشریعه، تهران، مکتبه الاسلامیه.
حاکم نیشابوری، ابوعبدالله، (بی‌تا)، مستدرک الصحیحین، تحقیق یوسف عبدالرحمن المرعشی، بیروت دارالمعرفه.
حسینی زبیدی، سید محمد، (1414ق)، تاج العروس، تحقیق: علی شیری، بیروت، دارالفکر.
حکیم، محمد باقر، (1417 ق)، علوم القرآن، قم، المجمع الفکر الاسلامی.
خویی، ابوالقاسم، (1401 ق)، البیان فى تفسیر القرآن، انوارالهدى.
خمینی، سید روح الله، (1375ش)، تفسیر سوره حمد، تهران، موسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی (ره).
ـــــــــــــــــ ، (1372ش)، آداب الصلوه، قم، موسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی (ره).
دهخدا، علی اکبر، (1373ش)، لغت نامۀ دهخدا، تهران، موسسۀ انتشارات دانشگاه تهران.
ذهبی، محمد حسین، (1396 ق)، التفسیر و المفسرون، قاهره، دار الکتب الحدیثه.
رجبى و دیگران، محمود، (1379 ش)؛ روش شناسى تفسیر قرآن، تهران، الهادى.
رجبى، محمود، (1376ش)، آشنایى با قرآن، تهران، نهاد نمایندگى رهبرى در دانشگاهها.
رضایى، محمدعلى، (1387 ش)، منطق تفسیر قرآن (مبانى و قواعد تفسیر)، قم، جامعة المصطفى.
راغب اصفهانی، حسین بن محمد، (بی‌تا)، مفردات الفاظ قرآن، تحقیق ندیم مرعشی، قم، اسماعیلیان.
زرکشی، بدرالدین، (1415 ق)، البرهان فی علوم القرآن، بیروت، دارالمعرفه.
زرقانی، محمد عبدالعظیم، (1362ق)، مناهل العرفان فی علوم القرآن، قاهره، داراحیاء الکتب العربیه.
زمخشری، محمودبن محمد، (1389ش)، تفسیر کشاف، تهران، ترجمه مسعود انصاری، نشر ققنوس.
سلمی، ابوعبدالرحمن، (1421ق)، حقائق التفسیر، بیروت، تحقیق و تصحیح و مقدّمه سید عمران.
سیوطی، جلال‌الدین، (1414 ق)، الدر المنثور فی تفسیر المأثور، بیروت، دار الفکر.
ــــــــــــــــ ، (بی‌تا)، الاتقان فی علوم القرآن، محمد ابوالفضل ابراهیم، قم، منشورات الرضی.
شاکر، محمد کاظم، (1382ش)، مبانى و روش‌هاى تفسیرى، قم، مرکز جهانى علوم اسلامى.
صفار، محمدبن حسن، (1404 ق)، بصائر الدرجات، قم، مکتبه المرعشی.
صدرالمتألهین شیرازی، محمد ابن ابراهیم. (1363ق)، مفاتیح‌الغیب، مصحح محمد خواجوی، چاپ اول، مؤسسة مطالعات و تحقیقات فرهنگی.
طبرى، محمدبن جریر، (1412 ق)، جامع البیان، بیروت، دارالمعرفة.
طوسی، محمدبن حسن، (بی‌تا)، التبیان فی تفسیر القرآن، بیروت، دار احیاء التراث العربی.
طباطبایی، سید محمد حسین، (1393 ق)، المیزان فی تفسیر القرآن، بیروت، موسسه الأعلمی.
ــــــــــــــــــــــ ، (بی‌تا)، شیعه در اسلام، قم، انتشارات هجرت.
ــــــــــــــــــــــ ، (1372ش)، قرآن در اسلام، قم، دفتر انتشارات اسلامی.
عیاشی، محمدبن مسعود، (بی‌تا)، تفسیر عیاشی، تهران، مکتبه الاسلامیه.
علوم القرآن عند المفسرین، فرهنگ و معارف قرآن، (1416 ق)؛ قم، مکتبة الاعلام الاسلامى.
علیزمانی، امیرعباس، (1375 ش)، زبان دین، قم، دفتر تبلیغات اسلامی.
عمید زنجانى، (1379 ش)، مبانى و روش‌هاى تفسیر قرآن، تهران، وزارت ارشاد.
العک، الشیخ خالد عبداارحمن، (1402 ق)، الفرقان و القرآن، دمشق، داراحکمه للطباعه و النشر.
العروسی الحویزی، عبد علی بن جمعه، (1382 ق)، نور الثقلین، تصحیح سید هاشم رسولی محلاتی، قم مطبعه الحکمه.
غزالی، ابو حامد محمد بن محمد، (بی‌تا)، احیاء العلوم الدین، بیروت، دارالمعرفه.
فهد بن عبدالرحمن، (1416 ق)؛ بحوث فى اصول التفسیر، ریاض، مکتبة التوبة.
فیض کاشانی، ملا محسن، (1399 ق)، تفسیر الصافی، بیروت، موسسه العلمی المطبوعات.
قرطبى، (1405 ق)، الجامع لاحکام القرآن، بیروت، دار احیاء التراث العربى.
کمالی دزفولی، سید علی، (1396 ق)، قانون تفسیر، تهران، انتشارات سدر.
کلینی، محمدبن یعقوب، (بی‌تا)، الکافی، تهران، دارالکتب الاسلامیه.
مجلسی، محمد باقر، (1403ق)، بحارالانوار، بیر وت، موسسه الوفاء.
مجتهد شبستری، محمد، (1379 ش)، نقدی بر قرائت رسمی از دین (بحران‌ها، چالش‌ها، راه حل‌ها)، تهران، طرح نو.
معرفت، محمد هادی، (1412 ق)، التمهید فی علوم القرآن، قم، موسسه النشر الاسلامی.
ــــــــــــــــ ، (1425ق)، التفسیر الاثری الجامع، قم، موسسه التمهید.
معین، (1375ش)، فرهنگ فارسى، تهران، امیرکبیر.
مؤدب، سیدرضا، (1386 ش)؛ مبانى تفسیر قرآن، دانشگاه قم.
متقی هندی، (1399 ق)، کنز العمال، بیروت، دارالحیاء التراث العربی.
مسلم نیشابوری، (بی‌تا)، الصحیح، بیروت، دارالحیاء التراث العربی.
ملکى میانجى، محمدباقر، ( 1377)، نگاهى به علوم قرآنى، قم، نشر خرم.
مطهری، مرتضی، (1375ش)، شناخت قرآن، تهران، سمت.
ــــــــــــ ، (1385ش)، علل گرایش به مادیگری، تهران، انتشارات صدرا.
واحدی نیشابوری، (1411 ق)، اسباب النزول، بیروت، دارالکتب العلمیه.
مصباح، محمدتقى، «میزگرد زبان دین»، معرفت، ش 19