نقش معادباوری در سلامت معنوی انسان از منظر قرآن کریم

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

استادیار گروه معارف اسلامی دانشگاه سمنان

چکیده

اصل توحید و تقویت و تثبیت باور به آن از یک سو و باور به معاد از سوی دیگر، شروط لازم و بسترساز سعادت اخروی و دنیوی انسان هستند و البته عمل بر اساس این دو رکن نیز تضمین‏کنندۀ این سعادت است. در این مقاله اعتقاد به معاد و نقش آن در سلامت معنوی انسان به عنوان سؤال اصلی بررسی می‌شود و نکته‏ای که در این بررسی حائز اهمیت است این است که به اصل معاد در بیش از یک‏سوم آیات قرآن، اشاره شده است و خداوند پیوسته به کافران و حتی مؤمنان دربارۀ عواقب معاد هشدار داده است. نقش بازدارندۀ اعتقاد به معاد، در زیست سالم انسان در دنیا و عدم ترس او از مرگ، عدم آزار رساندن و خیانت و ظلم به مردم، گناه نکردن به خاطر ترس از عقوبت اخروی و دوری از خشم خدا، فریفته نشدن به زرق و برق دنیا تأثیرگذار است و لذا اگر سلامت جسمی انسان به اموری از جمله تغذیه مناسب، خواب کافی و... وابسته است، سلامت معنوی او نیز به اتصال و ارتباط معنوی انسان با خدا وابسته است. در واقع آسایش برای تن است و آرامش برای روح و این میسر نخواهد شد، جز ارتباط با خداوند که انسان را از اضطراب، تشویش و دلهره نجات می‌دهد و امنیت روحی را برای او به ارمغان می‌آورد و در این میان اعتقاد به معاد نقش بنیادینی در نجات انسان و سلامت معنوی او دارد.

کلیدواژه‌ها


  1. قرآن کریم .
  2. ابراهیمی، ابوالفضل (1387)، باورهای آخرت نگرانه و رابطه آنها با سلامت روان، مجله روانشناسی و دین، سال اول، شماره سوم، ص 125- 107.
  3. امام خمینى، روح‌الله (1373)، چهل حدیث، موسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی، قم.
  4. پاینده، ابوالقاسم (1382)، نهج‌الفصاحه، دنیای دانش، چ چهارم، تهران.
  5. پسندیده، عباس (1386)، رضایت از زندگی، دارالحدیث، چ پنجم، قم.
  6. محمدی ری شهری، محمد (1386)، میزان الحکمه، ترجمه حمیدرضا شیخی، دارالحدیث، چ هفتم، قم.
  7. سیدرضی (1386)، نهج‌البلاغه، ترجمه محمد دشتی، نشر الهادی، چ دهم، قم.
  8. طباطبایی، محمدحسین (1374)، المیزان، ج 17، ترجمه سیدمحمدباقرموسوی همدانی، انتشارات اسلامی جامعه مدرسین، چ پنجم، قم.
  9. عباسی‌، محمود و همکاران (1391)، تعریف مفهومی و عملیاتی‌سازی سلامت معنوی، فصلنامه اخلاق پزشکی، سال ششم، شماره بیستم، ص۴۴-۱۱.
  10. قرشی، سیدعلی‌اکبر (1377)، تفسیر احسن الحدیث، ج 12، نشر بنیاد بعثت، چ سوم، تهران.
  11. کلینی، محمد (1370)، اصول کافی، ترجمه محمدباقر کمره‌ای، نشر اسوه، قم.
  12. گرامی، غلامحسین (1384)، انسان در اسلام، نشر معارف، چ دوم، قم.
  13. مجلسی، محمدباقر (1403ق)، بحارالانوار، ج 6، نشر دار احیاء التراث العربی، چ دوم، بیروت.
  14. مکارم شیرازی، ناصر (1374)، تفسیر نمونه، ج12، نشر دارالکتب الاسلامیه، تهران.
  15. میردریکوندی، رحیم (1386)، الگوها و نظریه‌های عمده بهداشت روانی، معرفت، ش112، ص 68-55.