The Sibgha of Allah in the Mirror of History

Document Type : Research Paper

Authors

1 Associate Professor of Quranic and Hadith Sciences Department of Faculty of Theology, Shahid Chamran University of Ahvaz. Ahvaz, Iran

2 Professor of Philosophy and Theology Department of Faculty of Theology of Shiraz University. Shiraz, Iran

3 Ph.D Student of Quranic and Hadith Sciences, Faculty of Theology of Shahid Chamran University of Ahvaz. Ahvaz, Iran

Abstract

Since the time of the revelation of the holy Quran, the interpretation of its verses has been discussed as well. It is natural that throughout history, interpretation of the verses has undergone changes and transformations. One of these verses is verse 138 of Surah Al-Baqarah, which is known as “the Sibgha of Allah” (“the Dye of Allah"). In this noble verse, reference is made to divine dye and color. The question is how the dye and color of Allah truly is. What is its meaning and concept? And how have interpreters from different eras interpreted it based on their inclinations and orientations? In this study, the method of content analysis was used to analyze interpretive comments, and the results of examining the historical evolution of comments show that initially, in the earliest interpretations, by mentioning the baptismal rite of Christians, the dye was interpreted as “Islam.” Then, in the narrated interpretations of Sunni scholars, it was translated and interpreted as “Islam,” “nature,” “traditions including circumcision,” and “divine piety.” Moreover, in the narrated interpretations of Shi'a scholars, it was translated and interpreted as "Islam" and "adorning the believers with the guardianship of the Imam in the world of covenant." Then, in the interpretations of the fifth and sixth centuries, with the help of reasoning and intellectual and literary analysis, and by referring to various statements, the dye was understood as “nature” or “purification” through faith in Islam. Later on, in the medieval period, mystical interpreters like Ibn Arabi considered the dye as the inner and true essence of religion. In contemporary times, along with quotations from the past, jurisprudential or intellectual analyses with a modern approach have been considered, and the messages of the verse, such as rejecting racial and tribal differences as well as calling for justice and brotherhood are emphasized. It is worth mentioning that each of the mentioned meanings can be correct, but it seems that the “colorless color of Allah,” which is the “religion of Islam” and, consequently, the “guardianship of the Imam” as a complete example, can be chosen as the best and most comprehensive interpretation of “the dye of Allah.”

Highlights

آلوسی، سیدمحمود (۱۴۱۵ق). روح­ المعانی فی تفسیر القرآن العظیم، بیروت: دارالکتب العلمیه.

ابن ابی‌حاتم، عبدالرحمن بن محمد (۱۴۱۹ق). تفسیر القرآن العظیم، عربستان: مکتبه نزار مصطفی البارز.

ابن انباری، عبدالرحمن (۱۳۶۲ش). البیان فی غریب اعراب القرآن، قم: دارالهجره.

ابن جزی غرناطی، محمد بن احمد (۱۴۱۶ق). کتاب التسهیل لعلوم التنزیل، شرکت دارالارقم.

ابن ­جوزی، عبدالرحمن (۱۴۲۲ق). زادالمسیر فی علم­ التفسیر، بیروت: دارالکتاب العربی.

ابن شهرآشوب مازندرانی، محمد بن علی (۱۴۱۰ق). متشابه القرآن و مختلفه، قم: انتشارات بیدار.

ابن­ عاشور، محمد بن طاهر (بی­تا). التحریر و التنویر، بیروت: موسسه ­ی تاریخ عربی.

ابن­ عجیبه، احمد بن محمد (۱۴۱۹ق). البحرالمدید فی تفسیر القرآن المجید، قاهره: دکتر حسن عباس زکی.

ابن ­عربی، محیی ­الدین محمد (۱۴۲۲ق). تفسیر ابن ­عربی، بیروت: داراحیاء التراث العربی.

ابن­ فارس، احمد بن فارس‏ (۱۴۰۴ق). معجم مقاییس اللغه، قم‏: مکتب الاعلام الاسلامی.

ابن­ قتیبه، عبدالله بن مسلم (۱۴۰۱۱). غریب ­القرآن، بیروت: دار و مکتبه الهلال.

ابن ­کثیر، اسماعیل (۱۴۱۹). تفسیر القرآن العظیم، بیروت: دارالکتب العلمیه.

ابوالفتوح رازی (۱۴۰۸). حسین بن علی، روض الجنان و روح الجنان فی تفسیر القرآن، مشهد: آستان قدس رضوی.

ابوحیان اندلسی، محمد بن یوسف (۱۴۰۷ق). تفسیر النهر الماد من البحر المحیط، بیروت: دارالجنان.

ابوعبیده، محمد بن مثنی (بی­تا). مجازالقرآن، قاهره: مکتبه الخانجی.

ارمی علوی، محمدامین (بی­تا). تفسیر حدائق الروح و الریحان فی روابی علوم القرآنی، بیروت: دارطرق النجاه.

امین، سیده نصرت اصفهانی (۱۳۶۱ش). مخزن ­العرفان در تفسیرالقرآن، تهران: نهضت زنان مسلمان.

بحرانی، سیدهاشم (۱۴۱۶ق). البرهان فی تفسیرالقرآن، تهران: بنیاد بعثت.

بروجردی، سید محمد ابراهیم (۱۳۶۶ش). تفسیر جامع، تهران: انتشارات صدر.

بغوی، حسین بن مسعود (۱۴۲۰ق). تفسیر بغوی (معالم­ التنزیل)، بیروت: دار احیاءالتراث العربی.

بلاغی، محمدجواد (۱۴۲۰ق). آلاءالرحمن فی تفسیرالقرآن، قم: بنیاد بعثت.

بلخی، مقاتل بن سلیمان (۱۴۲۳ق). تفسیر مقاتل بن سلیمان، بیروت: دار احیاء التراث العربی.

بیانی، شیرین (۱۳۷۹ش). مغولان و حکومت ایلخانی در ایران، تهران: انتشارات سمت.

بیضاوی، عبدالله بن عمر (۱۴۱۸ق). انوارالتنزیل و اسرارالتاویل (تفسیر بیضاوی)، بیروت: دار احیاء التراث العربی.

پارسا، فروغ (۱۳۹۲ش). تفاسیر شیعه و تحولات تاریخی ایران، تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی.

پاکتچی، احمد (۱۳۹۲ش). تاریخ تفسیر قرآن، تهران: دانشگاه امام صادق (ع).

تستری، ابو محمد سهل بن عبدالله (۱۴۲۳ق). تفسیر تستری، بیروت: دارالکتب العلمیه.

ثعالبی، عبدالرحمن بن محمد (۱۴۱۸ق). جواهرالحسان فی تفسیرالقرآن، بیروت: داراحیاء التراث العربی.

ثعلبی، احمد بن محمد (۱۴۲۲ق). الکشف و البیان (تفسیر ثعلبی)، بیروت: دار احیاء التراث العربی.

ثقفی تهرانی، محمد (۱۳۹۸ق). تفسیر روان جاوید، تهران: انتشارات برهان.

جرجانی، حسین بن حسن (۱۳۳۷-۱۳۴۱). تفسیر گازر، چاپ جلال‌الدین محدّث ارموی، تهران: بی­نام.

جرجانی، عبدالقاهر، (۱۴۳۰ق). درج­الدرر فی تفسیر القرآن العظیم، عمان: دارالفکر.

جزایری، ابوبکر جابر (۱۴۱۶ق). ایسر التفاسیر لکلام العلی الکبیر، مدینه منوره: مکتبه العلوم و الحکم.

جعفری، یعقوب (۱۳۷۶ش). تفسیر کوثر، قم: انتشارات هجرت.

جوادی آملی، عبدالله (۱۳۷۸ش). تفسیر تسنیم، جلد 7، قم: مرکز نشر اسراء.

حجازی، محمدمحمود (۱۴۱۳ق). التفسیر­الواضح، بیروت: دارالجلیل.

حرعاملی، محمد بن حسن (۱۴۰۹ق). وسایل­ الشیعه، قم: موسسه­ ی آل بیت (ع).

حسینی شیرازی، سید محمد (بی­تا). تقریب القرآن الی الاذهان، بی­جا.

حسینی همدانی، سید محمد (۱۴۰۴ق). انوار درخشان در تفسیر القرآن، تهران: کتابفروشی لطفی.

حقی بروسوی، اسماعیل (بی­تا). روح ­البیان، بیروت: دارالفکر.

حموش قیسی، مکی بن ابی طالب (بی­تا). مشکل اعراب القرآن، بی­جا.

حوی، سعید (۱۴۲۴ق). الاساس فی التفسیر، قاهره: دارالسلام.

خاتمی، معصومه و کاظم طباطبایی (۱۳۸۴ش). «رنگ یا تعمید؟ پژوهشی درباره آیه «صبغه الله...»، پژوهش دینی، شماره دوازدهم، زمستان، ص 7.

خازن، علی بن محمد (۱۴۱۵ق). تفسیرالخازن (لباب تاویل فی معانی التنزیل)، بیروت: دارالکتب العلمیه.

خسروانی، علیرضا (۱۳۹۰). تفسیر خسروی، تهران: کتابفروشی اسلامیه.

خطیب، عبدالکریم (۱۴۲۴ق). التفسیر القرآنی للقرآن، بیروت: دار الفکر العربی.

دروزه، محمد عزه (۱۴۲۱ق). التفسیرالحدیث، بیروت: دارالغرب الاسلامی.

درویش، محیی­الدین (۱۴۱۵ق). اعراب القرآن و بیانه، دمشق: دار الرشاد.

دره، محمدعلی (۱۴۳۰ق). تفسیر القرآن الکریم و اعرابه و بیانه، بیروت: دار ابن کثیر.

دعاس حمیدان، قاسم (۱۴۲۵ق).  اعراب القرآن الکریم. دمشق: دارالمنیر و دارالفارابی.

راغب اصفهانى، حسین بن محمد (۱۴۱۲ق). مفردات ألفاظ القرآن، بیروت، چاپ: اول.

رشیدرضا، محمد (۱۴۱۴ق). تفسیر القرآن الکریم (تفسیرالمنار)، بیروت: دارالمعرفه.

رضایی اصفهانی، محمدعلی و جمعی از پژوهشگران (۱۳۸۷ش). تفسیر مهر، قم: دفتر پژوهش ­های تفسیر و علوم قرآن.

زبیدی، ماجد ناصر (۱۴۲۸ق). التیسیر فی التفسیر للقرآن بروایه اهل بیت، بیروت: دار المحجه البیضاء.

زحیلی، وهبه (۱۴۱۸ق). التفسیر المنیر فی العقیده و الشریعه و المنهج، دمشق: دارالفکر.

زمخشری، محمود (۱۴۰۷ق). الکشاف عن حقائق غوامض التنزیل، بیروت: دارالکتاب العربی.

زید بن علی بن حسین (۱۴۱۲ق). تفسیر الشهید زین بن علی، بیروت: الدار العلمیه.

زین، محمدفاروق (۱۴۲۵ق). بیان النظم فی القرآن، دمشق: دارالفکر.

سبزواری، محمد (۱۴۱۹ق). ارشاد الاذهان الی تفسیر القرآن، بیروت: دارالتعارف للمطبوعات.

سلمی، محمد بن حسین (۱۳۶۹ش). حقائق التفسیر(تفسیر سلمی)، تهران: مرکز نشر دانشگاهی.

سمرقندی، نصر بن محمد (۱۴۱۶ق). تفسیر السمرقندی، ج۱، بیروت: دارالفکر.

سمعانی، منصور بن محمد (بی­تا). تفسیر السمعانی، بیروت: دارالکتب العلمیه.

سیوطی، جلال ­الدین عبدالرحمن (۱۴۰۴ق). الدر المنثور فی التفسیر بالمأثور، قم: کتابخانه آیت الله مرعشی نجفی.

سید بن قطب، ابراهیم (۱۴۱۲ق). فی ظلال القرآن، بیروت: دارالشروق.

شاه ­عبدالعظیمی، حسین (۱۳۶۳ش). تفسیر اثنی ­عشری، ج۱، تهران: میقات.

شبر، سید عبدالله (۱۴۰۷ق). الجوهر الثمین فی تفسیر الکتاب المبین، کویت: مکتبه الافین.

شبر، عبدالله (بی­تا). تفسیر القرآن الکریم، قم: دارالهجره.

شحاته، عبدالله ­محمود (۱۴۲۱ق). تفسیر القرآن الکریم، قاهره: دارغریب.

شریف لاهیجی، محمد بن علی (۱۳۷۳ش). تفسیر شریف لاهیجی، تهران: نشر داد.

شعراوی، محمد متولی (بی­تا). تفسیر الشعراوی، بیروت: اخبار الیوم.

شوکانی، محمد (۱۴۱۴ق). فتح­ القدیر، دمشق: دار ابن کثیر.

شهرستانی، محمد بن عبدالکریم (۱۳۸۷ش). تفسیر الشهرستانی (مفاتیح ­الاسرار و مصابیح ­الابرار)، تهران: مرکز البحوث و الدراسات.

شیبانی، محمد بن حسن (۱۳۷۷ش). نهج­ البیان عن کشف معانی القرآن، قم: نشر الهادی.

صابونی، محمدعلی (۱۴۲۱ق). صفوه­ التفاسیر، بیروت: دارالفکر.

صادقی تهرانی، محمد (۱۳۷۷ش). البلاغ فی تفسیر القرآن بالقرآن، قم: مکتبه محمد الصادقی.

صافی، محمود بن عبدالرحیم (۱۴۱۸ق). الجدول فی اعراب القرآن، بیروت: دارالرشید موسسه الایمان.

صالح، عبدالواحد بهجت (بی­تا). الاعراب المفصل لکتاب الله المرتّل، ج۱، عمان/اردن: دارالفکر.

صدرالدین شیرازی، محمد معروف به ملاصدرا (۱۳۸۹ق). اسفار اربعه، به اشراف علامه طباطبایی، قم: بی جا.

صفی علی­شاه، محمدحسن (۱۳۷۸ش). تفسیر صفی علی­شاه، تهران: منوچهری.

طالقانی، سید محمد (۱۳۶۲ش). پرتوی از قرآن، تهران: شرکت سهامی انتشار.

طباطبایی، علامه سید محمدحسین (۱۴۱۷ق). المیزان فی تفسیر القرآن، قم: جامعه مدرسین حوزه علمیه.

طبرانی، سلیمان بن احمد (۲۰۰۸م). التفسیرالکبیر، اردن: دارالکتاب الثقافی.

طبرسی، فضل بن حسن (۱۳۷۷ش). جوامع ­الجامع، تهران: دانشگاه تهران.

طبرسی، فضل بن حسن (۱۳۷۲ش). مجمع­ البیان فی تفسیر­القرآن، تهران: ناصرخسرو.

طبری، ابوجعفر محمد بن جریر (۱۴۱۲ق). جامع ­البیان فی تفسیرالقرآن، بیروت: دارالمعرفه.

طنطاوی، سید محمد (۱۹۷۷م). التفسیر الوسیط للقرآن الکریم، قاهره: نهضه مصر.

طوسی، محمد بن حسن (بی­تا). التبیان فی تفسیرالقرآن، بیروت: دار الحیاء التراث العربی.

طه دره، محمدعلی (۱۴۳۰ق). تفسیر القرآن و اعرابه و بیانه، بیروت: دار ابن کثیر.

طیب، عبدالحسین (۱۳۷۴ش). اطیب ­البیان فی التفسیر­القرآن، تهران: انتشارات اسلام.

عاملی، ابراهیم، (۱۳۶۰ش). تفسیر عاملی، ج۱، تهران: کتابفروشی صدوق.

عروسی حویزی، عبدعلی جمعه (۱۴۱۵ق). تفسیر نورالثقلین، قم: اسماعیلیان.

علوان، عبدالله بن ناصح (۱۴۲۷ق). اعراب القرآن الکریم، مصر: دارالصحابه للتراث.

عیاشی، محمد بن مسعود (۱۳۸۰ق). کتاب التفسیر (تفسیر عیاشی)، تهران: چاپخانه علمیه.

فخررازی، محمد بن عمر (۱۴۲۰ق). مفاتیح­الغیب، بیروت: داراحیاء التراث العربی.

فرات کوفی، ابوالقاسم (۱۴۱۰ق). تفسیر فرات کوفی، تهران: انتشارات وزارت ارشاد اسلامی.

فراهیدی، خلیل بن احمد (۱۴۱۰ق). کتاب العین، قم: انتشارات هجرت.

فضل­الله، سید محمدحسین (۱۴۱۹ق). تفسیر من وحی القرآن، بیروت: دارالملاک للطباعه و النشر.

فیض کاشانی، ملامحسن (۱۴۱۵ق). تفسیر صافی، تهران: انتشارات صدر.

قاضی معتزلی، عبدالجبار (۲۰۰۹م). تفسیر القاضی عبدالجبار معتزلی، بیروت: دارالکتب العلمیه.

قرائتی، محسن (۱۳۸۳ش). تفسیر نور، تهران: مرکز درس­ هایی از قرآن.

قرشی، سید علی ­اکبر (۱۳۷۷ش). تفسیر احسن الحدیث، تهران، بنیاد بعثت.

ـــــــــــــــ (۱۳۷۱ش). قاموس قرآن، تهران: دارالکتب الاسلامیه.

قرطبی، محمد بن احمد (۱۳۶۴ش). الجامع لاحکام القرآن، تهران: ناصرخسرو.

قشیری، عبدالکریم بن هوازن (بی­تا). لطائف­ الاشارات (تفسیر قشیری)، مصر: الهیئة المصریة العامه للکتاب.

قمی مشهدی، محمد بن محمدرضا (۱۳۶۸ش). تفسیر کنز­الدقائق و بحرالغرائب، تهران: وزارت ارشاد اسلامی.

قمی، علی بن ابراهیم (۱۳۶۷ش). تفسیر قمی، ج۱، قم: دارالکتاب.

قونوی، اسماعیل بن محمد (۱۴۲۲ق). حاشیه القونوی علی تفسیر الامام البیضاوی، بیروت: دارالکتب العلمیه.

کاشانی، ملافتح ­الله (۱۳۳۶ش). منهج ­الصادقین فی الزام ­المخالفین، تهران: کتابفروشی محمدحسن علمی.

کرباسی، محمدجعفر (۱۴۲۲ق). اعراب ­القرآن، بیروت: دار و مکتبه الهلال.

کرمی، محمد (۱۴۰۲ق). التفسیر لکتاب الله المنیر، قم: چاپ­خانه علمیه.

کریمی حسینی، سید عباس (۱۳۸۲ش). تفسیر علیین، قم: اسوه.

کلینی، محمد بن یعقوب (۱۴۰۷ق). الکافی، مصحح: علی­ اکبر غفاری، تهران: دارالکتب الاسلامیه.

گنابادی، سلطان محمد (۱۴۰۸ق). بیان ­السعاده فی مقامات ­العباده، بیروت: موسسه الاعلمی للمطبوعات.

ماوردی، علی بن محمد (بی­تا). النکت و العیون (تفسیر ماوردی)، ج۱، بیروت: دارالکتب العلمیه.

محلی، محمد بن احمد (۱۴۱۶ق). تفسیر جلالین، محقق: جلال ­الدین سیوطی، موسسه النور للمطبوعات.

مدرسی، سید محمدتقی (۱۴۱۹ق). من هدی القرآن، تهران: دار محبی الحسین.

مراغی، احمدمصطفی (بی­تا). تفسیر المراغی، بیروت: دار احیاء التراث العربی.

مصطفوی، حسن (۱۴۳۰ق). التحقیق فی کلمات القرآن الکریم، بیروت: دارالکتب العلمیه.

مظهری، محمدثناء­الله (۱۴۱۲ق). التفسیرالمظهری، پاکستان: مکتبه رشیدیه.

معرفت، محمدهادی (۱۳۸۸ش). تفسیر و مفسران، قم: تمهید.

معرفت؛ محمدهادی (۱۳۸۷ش). التفسیر الاثری الجامع، ج۴، قم: التمهید.

مغنیه، محمدجواد (۱۴۲۴ق). تفسیر کاشف، تهران: دارالکتب الاسلامیه.

مکارم شیرازی، ناصر (۱۳۷۴ش). تفسیر نمونه، تهران: دارالکتب الاسلامیه.

موسوی سبزواری، عبدالاعلی (بی­تا). مواهب ­الرحمان فی تفسیر­القرآن، بیروت: موسسه اهل بیت.

مهیا، رضا (بی­تا). فرهنگ ابجدی عربی-فارسی، بی‌جا.

میبدی، رشیدالدین احمد (۱۳۷۱ش). کشف­الاسرار و عده ­الابرار (تفسیر میبدی)، تهران: انتشارات امیر کبیر.

نریمانی، علی (بی­تا). تفسیر عرفانی اشراق، قم: بی­نام.

نسایی، احمد بن علی (۱۴۱۱ق). السنن ­الکبری، بیروت: دار الکتب العلمیه.

نفیسی، شادی (۱۳۷۹ش). عقل ­گرایی در تفاسیر قرن چهاردهم، قم: دفتر تبلیغات اسلامی.

واحدی نیشابوری، علی بن احمد (۱۴۱۱ق). أسباب النزول القرآن، بیروت: دارالکتب العلمیه.

هواری، هود بن مکم (۱۴۲۶ق). تفسیر کتاب الله العزیز، ج۱، الجزائر: دارالبصائر.

یوسفی غروی، محمود (۱۳۷۲ش). آیات الانوار فی فضائل النبی و آل الاطهار (ص)، قم: دار النشر اسلام.

Keywords


Alousi, Seyyed Mahmoud, Ruh al-Ma'ani fi Tafsir al-Qur'an al-Azeem, Beirut: Dar al-Kitab al-Alamiya, 1415 AH.
Ibn Abi Hatim, Abd al-Rahman ibn Muhammad, Tafsir al-Qur'an al-Azeem, Arabia: School of Nizar Mustafa al-Barz, 1419 AH.
Ibn Anbari, Abd al-Rahman, Al Bayan Fi Gharib Arab Qur'an, Qom: Dar al-Hijrah, 1362.
Ibn Jazi Gharnati, Muhammad Ibn Ahmad, Kitab al-Tashil Uloom al-Tanzil, Daral Arqam Company, 1416 AH.
Ibn Juzi, Abd al-Rahman, Zad al-Masir fi ilm al-tafsir, Beirut: Dar al-Kitab al-Arabi, 1422 AH.
Ibn Shahr Ashub Mazandarani, Muhammad Bin Ali, Mutsabah al-Qur'an and Varifah, Qom: Bidar Publications, 1410 AH.
Ibn Ashour, Muhammad Bin Tahir, Tahrir and Al-Tanweer, Beirut: Institute of Arabic History, B.
Ibn Akhiba, Ahmad Ibn Muhammad, Al-Bahr al-Madid fi Tafsir al-Qur'an al-Majid, Cairo: Dr. Hassan Abbas Zaki, 1419 AH.
Ibn Arabi, Muhyiddin Muhammad, Tafsir Ibn Arabi, Beirut: Darahiya al-Tarath al-Arabi, 1422 AH.
Ibn Faris, Ahmad Ibn Faris, Mujajm Maqayys Al-Lagheh, Qom: Maktab Al-Alam al-Islami, 1404AH. Q.
Ibn Qutiba, Abdullah bin Muslim, Gharib al-Qur'an, Beirut: Al-Hilal Dar and School, 1411 AH.
Ibn Kathir, Ismail, Tafsir al-Qur'an al-Azeem, Beirut: Dar al-Kutb Al-Ulamiya, 1419 AH.
Abul Fattouh Razi, Hossein bin Ali, Ruz al-Jinnan and Ruh al-Jinan fi Tafsir al-Qur'an, Mashhad: Astan Quds Razavi, 1408 AH.
Abuhian Andalsi, Muhammad bin Yusuf, Tafsir al-Nahar al-Mad man al-Bahr al-Muhait, Beirut: Dar al-Janan, 1407 AH.
Abu Abideh, Muhammad bin Muthni, Majaz al-Qur'an, Cairo: Al-Khanji School, Beita, p. 59.
Ermi Alavi, Mohammad Amin, Tafsir Hadaeq al-Ruh wa al-Rihan fi Rawabi al-Qur'anic Sciences, Beirut: Dartaraq al-Najah, Bita.
Amin, Seyyedah Nusrat Esfahani, Makhzan al-Irfan in Tafsir al-Qur'an, Tehran: Muslim Women's Movement, 1361.
Bahrani, Seyyed Hashem, Al-Barhan fi Tafsir al-Qur'an, Tehran: Ba'ath Foundation, 1416  AH.
Boroujerdi, Seyyed Mohammad Ibrahim, Tafsir Jame, Tehran: Sadr Publications, 1366.
Baghvi, Hossein bin Masoud, Tafsir Baghvi (Maalam al-Tanzil), Beirut: Dar Ahya al-Trath al-Arabi, 1420 AH.
Balaghi, Mohammad Javad, Ala-ur-Rahman fi Tafsir al-Qur'an, Qom: Ba'ath Foundation, 1420 AH.
Balkhi, Muqatil bin Sulaiman, Tafsir of Muqatil bin Sulaiman, Beirut: Dar Ahya Al-Trath al-Arabi, 1423 AH.
Bayani, Shirin, Mongols and Ilkhanate Government in Iran, Tehran: Samit Publications, 1379.
Beidawi, Abdullah bin Omar, Anwar al-Tanzil and Asrar al-Tawil (Tafsir Beidawi), Beirut: Dar Ihya al-Trath al-Arabi, 1418 AH.
Parsa, Forough, Shiite Interpretations and Historical Developments of Iran, Tehran: Institute of Human Sciences and Cultural Studies, 1392.
Paketchi, Ahmad, History of Qur'an Interpretation, Tehran: Imam Sadiq University (AS), 1392.
Testari, Abu Muhammad Sahl bin Abdullah, Tafsir Testari, Beirut: Dar al-Kitab al-Alamiya, 1423 AH.
Tha'alabi, Abd al-Rahman bin Muhammad, Jawaharlal Hassan fi Tafsir al-Qur'an, Beirut: Darahiya al-Truth al-Arabi, 1418 AH.
Thaalbi, Ahmed bin Muhammad, Al-Kashf and al-Bayan (Tafsir Thaalbi), Beirut: Dar Ahya Al-Tarath al-Arabi, 1422 AH.
Thaghafi Tehrani, Mohammad, Tafsir Rovan Javed, Tehran: Burhan Publications, 2018.
Jurjani, Hossein bin Hassan Tafsir Gazer, published by Jalal al-Din Mohaddath Ermoi, Tehran, 1337-1341.
Jurjani, Abdul Qahir, Darj al-Darr fi Tafsir al-Qur'an al-Azeem, Amman: Dar al-Fikr, 1430 AH.
Jazairi, Abu Bakr Jaber, Isr al-Tafaseer Laklam al-Ali al-Kabeer, Medina Munura: School of Sciences and Al-Hakim, 1416 AH.
Jafari, Yaqoub, Tafsir Kausar, Qom: Hijrat Publications, 1376.
Javadi Amoli, Abdullah, Tafsir Tasnim, Volume 7, Qom: Isra Publishing Center, 1378.
Hijazi, Muhammad Mahmud, Al-Tafsir Al-Ashrah, Beirut: Dar al-Jalil, 1413 AH.
Haraamili, Muhammad bin Hasan, Al-Shi'a Tools, Qom: Al-Bayt Institute (AS), 1409 AH.
Hosseini Shirazi, Seyyed Mohammad, The Proximity of the Qur'an to Al-Azhan, Bija, Bita.
Hosseini Hamdani, Seyyed Mohammad, Anwar Derakhshan in Tafsir al-Qur'an, Tehran: Lotfi bookstore, 1404 AH.
Haqi Brosavi, Ismail, Rooh Al Bayan, Beirut: Dar al-Fekr, B. Ta.
Hamoush Qaisi, Makki bin Abi Talib, the problem of the Arabs of the Qur'an, bija, bita.
Hawi, Said, Al-Asas fi al-Tafsir, Cairo: Dar al-Salam, 1424 AH.
Khazen, Ali bin Muhammad, Tafsir Al-Khazen (Labab Tawil fi Maani al-Tanzil), Beirut: Dar al-Kutb al-Alamiya, 1415 AH.
Khosravani, Alireza, Tafsir Khosravi, Tehran: Islamia Bookstore, 2018.
Khatib, Abdul Karim, al-Tafsir al-Qur'an for the Qur'an, Beirut: Dar al-Fikr al-Arabi, 1424 AH.
Droze, Muhammad Azza, al-Tafsir al-Hadith, Beirut: Dar al-Gharb al-Islami, 1421 AH.
Darwish, Muhyiddin, Arabs of the Qur'an and Bayaneh, Damascus: Dar al-Rashad, 1415 AH.
Dara, Muhammad Ali, Tafsir al-Qur'an al-Karim and Araba and Bayanah, Beirut: Dar Ibn Kathir, 1430 AH.
Daas, Hamidan, Qasim, Arab Qur'an al-Karim. Damascus: Dar al-Munir and Dar al-Farabi, 1425 AH.
Raghib Esfahani, Hossein bin Muhammad, Al-Qur'an Vocabulary - Beirut, first edition, 1412 A.H.
Rashid Reza, Muhammad, Tafsir al-Qur'an al-Karim (Tafsir al-Manar), Beirut: Dar al-Marafa, 1414 AH.
Rezaei Esfahani, Muhammad Ali and a group of researchers, Tafsir Mehr, Qom: Research Department of Tafsir and Sciences of the Qur'an, 1387.
Zubaidi, Majid Nasser, al-Taysir fi al-Tafsir lal-Qur'an on the authority of Ahl al-Bayt, Beirut: Dar al-Mahjah al-Bayda, 1428 AH.
Zahili, Wahba, al-Tafsir al-Munir fi al-Aqeedah wa al-Sharia wa al-Manhaj, Damascus: Dar al-Fikr, 1418 AH.
Zamakhshari, Mahmoud, Al-Kashaf on the facts of Ghwamaz al-Tanzil, Beirut: Dar al-Katab al-Arabi, 1407 AH.
Zayd bin Ali bin Hussain, Tafsir al-Shaheed Zain bin Ali, Beirut: Al-Dar Al-Ulamiya, 1412 AH.
Zain, Muhammad Farooq, Bayan al-Nazm Fi Qur'an, Damascus: Dar al-Fikr, 1425 AH.
Sabzwari, Muhammad, Irshad al-Azhan to Tafsir al-Qur'an, Beirut: Dar al-Taarif for publications, 1419 AH.
Salmi, Mohammad bin Hossein, Haqqet al-Tafsir (Tafseer Salmi), Tehran: University Publishing Center, 1369.
Samarqandi, Nasr bin Muhammad, Tafsir al-Samrqandi, Beirut: Dar al-Fikr, 1416 AH, vol.1, p. 97.
Samaani, Mansour bin Muhammad, Tafsir al-Samaani, Beirut: Dar al-Kitab al-Alamiya, B.
Siyuti, Jalaluddin Abdurrahman, Al-Dur al-Manthor Fi al-Tafseer Balmathor, Qom: Ayatollah Murashi Najafi Library, 1404 AH.
Seyyed bin Qutb, Ibrahim, in the shadows of the Qur'an, Beirut.