نقش سیاق درتفسیرالمیزان(مطالعه موردی سوره بقره)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 کارشناس ارشد دانشگاه علوم و معارف قرآن

2 استادیار دانشگاه علوم و معارف قرآن

چکیده

قاعده سیاق، قرارگرفتن خاص کلمات یک جمله یا جمله های مرتبط به یک موضوع در یک کلام است که در تعیین مراد و مقصود متکلم تأثیرگذار می باشد. این قاعده یکی از قرینه های مهم فهم کلام خداوند است که درترجمه وتفسیرقرآن کریم از قواعد مهم محسوب می گردد.این مقاله با روش توصیفى و تحلیلى، در پی بیان نقش قرینه سیاق در فهم کلام الهی از منظر علامه طباطبایی درترجمه وتفسیر سوره بقره از تفسیر المیزان، می باشد تا به این سوال پاسخ دهد که ایشان درترجمه وتفسیرسوره بقره درچه مواردی از قاعده سیاق استفاده کرده است؟ دستاورد حاصل از این پژوهش، مؤید این نکته است که علامه طباطبایی در تفسیر سوره بقره از قاعده سیاق در بیان معنای لغت، مشخص کردن مراد و مصداق آیات، ترکیب و نزدیک کردن معنای یک آیه به آیات دیگر، مشخص کردن مخاطب آیه، تایید احادیث و روایات معصومین، رد بعضی از تفاسیربعضی از مفسران و ترجیح قرائات اشاره کرد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


  1. قرآن کریم.
  2. ابن اثیر، مجد الدین؛ (1383)، النهایه فی غریب الحدیث والاثر، بیروت: داراحیا الکتب العربیة.
  3. ابن فارس، ابوالحسین احمد؛ (1404)، معجم مقاییس اللغه، قم: مکتب الاعلام الاسلامی.
  4. ابن منظور، محمدبن مکرم؛ (1405)، لسان العرب، قم: نشرادب الحوزة، نوبت اول.
  5. بابایی، علی اکبر؛ (1385)، مکاتب تفسیری، تهران: سمت.
  6. جوهری، اسماعیل بن حمّاد؛ (1407)، صحاح اللغه، دارالعلم للملایین.
  7. دشتی، مصطفی؛ (1385)، معارف ومعاریف، تهران: موسسه فرهنگی آرایه.
  8. راغب اصفهانی، حسین بن محمد؛ (1412)، المفردات فی غریب القرآن، دمشق: دارالعلم دارالشامیة.
  9. رشید رضا، محمد؛ (بی­تا)، المنار، بیروت: دارالمعرفه.
  10.  رضائی اصفهانی، محمدعلی؛ (1376)، «جایگاه سیاق در المیزان»، مجله پژوهش‌های قرآنی، شماره9-10، قم، 194-205.
  11. زرکشی، بدرالدین؛ (1410)، البرهان فی تفسیرالقرآن، بیروت: دارالمعرفة.
  12. سبحانی، جعفر؛ (1382)، «روش صحیح تفسیرقرآن» ، مجله قبسات، شماره29، قم، 9-30.
  13. صدر، سیدمحمدباقر؛ (1410)، دروس فی علم الاصول، قم: موسسه نشر اسلامی.
  14. طباطبایی، سیدمحمدحسین؛ (1374)، المیزان فی تفسیرالقرآن، ترجمه سید محمدباقر موسوی همدانی، قم: دفتر انتشارات اسلامی.
  15. طبرسی، فضل بن حسن؛ (1372)، مجمع البیان فی تفسیر القرآن، تهران: انتشارات ناصرخسرو.
  16. طریحی، فخرالدین؛ (1375)، مجمع البحرین، تهران: کتابفروشی مرتضوی.
  17. عبدالفتاح محمود، المثنی؛ (2008)، نظریه السیاق القرآنی، اردن: دار وائل للنشر.
  18. کلینی، محمدبن یعقوب؛ (1389)، فروع کافی، تهران: دارالکتب الاسلامیة.
  19. مصباح یزدی، محمدتقی؛ (1365)، معارف قرآن، قم: موسسه در راه حق.
  20. معرفت، محمدهادی؛ (1309)، التمهید، قم: موسسه فرهنگی انتشاراتی التمهید.