1
دانشیار علوم و قرآن و حدیث دانشگاه شهید مدنی آذربایجان
2
کارشناسی ارشد علوم قرآن و حدیث دانشگاه شهید مدنی آذربایجان
چکیده
دین اسلام در شرایطی ظهور کرد که مصادف بود، با واقعیت‌های تلخِ بسیاری در زندگی و اندیشه بشری که زیرپاگذاشتن حرمت، کرامت و ارزش‌های وجودی زن، بارزترین آن‌ها بود. قرآن کریم و اقدامات پیامبر اکرم (ص)، نشان از احیای کرامت زن و ایجاد اندیشه‌های جدید در باور مردم نسبت به شخصیت زنان دارد. موفقیت در جایگزینی گفتمان جدید نسبت به دیدگاه رایج، کار ساده‌ای نبوده و نشان از حرکتی برنامه‌ریزی شده و مستمر دارد. بی‌شک بررسی تاریخی اقدامات قرآن کریم و سنت پیامبر(ص) در این راستا می‌تواند ما را به الگویی جامع برای حرکت‌های بعدی و گفتمانسازیهای جدید در حوزه‌های دیگر، رهنمون سازد. بررسی‌های صورت گرفته نشان می‌دهد در ارتباط با موضوع زنان، قرآن کریم و سنت پیامبر گام‌به‌گام و به فراخور شرایط موجود، پیش رفته و با طی مراحل پنج‌گانه‌ای به این مهم دست یافته‌اند. این مراحل شامل موارد زیر است: 1- مرحله تشخیص و مسئله شناسی موضوع که یکی از اساسی‌ترین بخش‌ها برای حل هر مشکلی است. 2- مرحله تبیین مسئله 3- مرحله تبلیغ گفتمان جدید 4- مرحله تثبیت گفتمان جدید که به تحکیم جایگاه اندیشه جدید در ذهن و باور مردم می‌پردازد و یکی از عناصر اصلی آن، تکرار در بستر زمان است. 5- مرحله تعمیق و رفتارسازی که به ایجاد قوانینی در راستای احیای حقوق زنان و وارد ساختن گفتمان جدید در رفتار وعمل می‌پردازد. نزول آیات متعدد در قرآن و صدور احادیث فراوان از معصومین نحوه این گفتمان سازی را آشکار می سازد.
)